KOUDE OORLOG
Gedurende de koude oorlog liepen de spanningen op. Ook in het Joegoslavië van Tito, de zonderling tussen de twee grote politieke machtsblokken, werden voorzorgen genomen en werd begonnen met een aantal waanzinnige militaire constructies: een geheime haven, een luchtmachtbasis en een ondergronds commandocentrum. Dit laatste is gebouwd in de buurt van Konjic aan de rivier de Neretva en was ons doel van deze uitstap. Onder de loden zon reden we door de kronkelende kloven vanuit Sarajevo. Het ging niet snel, maar het was een heel mooi kader om de dag in door te brengen.
Eenmaal aangekomen, was het wachten tot het militair domein open ging en we konden checken of deze constructie echt zo krankzinnig was zoals we dachten.
De feiten
De ARK D-0 of in de volksmond Tito`s bunker, is een militair ondergronds complex van 6800m2, meer dan 100 kamers en plaats voor 350 mensen. Alle mogelijke faciliteiten die nodig zijn om het een lange tijd uit te zingen bij een nucleaire aanval zijn aanwezig. Alles heeft zijn prijs, omgerekend naar het ‘nu’ kostte dit project zo`n 23 miljard euro!
In totaal is er meer dan 26 jaar aan gebouwd. (1953 tot 1979), tot net voor de dood van de grote leider. Arbeiders werden geblinddoekt en onder strikte geheimhouding ter plaatse gebracht, en zo bleef dit project voor 50 jaar volledig onbekend voor de buitenwereld.
Na het uiteenvallen van Joegoslavië is de bunker gered van de ondergang en is hij onder begeleiding te bezoeken.
Tijdens de gidsbeurt krijg je een inzicht over hoe geavanceerd deze bunker wel was, voorzien van zowel westerse als oosterse technologie. Van vergaderzalen, over de technische installaties tot de privévertrekken voor Tito en zijn vrouw. Allemaal perfect bewaard gebleven om doomsday te trotseren.
Kunst
Zoals veel zaken in Bosnië is het moeilijk om om te gaan met het verleden. Aan de ene kant zijn ze best trots om deze vertrekken te tonen. Aan de andere kant beseffen ze heel goed dat dit gebouwd is ten koste van de eigen bevolking. Enkel voor de elite, het plebs telde niet mee.
Tegenwoordig wordt de bunker ook gebruikt als origineel decor voor exposities voor kunstenaars. Prima idee als je het ons vraagt!
Ben je geïnteresseerd in de koude oorlog, en meer bepaald de ‘Joegoslavische Derde Weg’ dan is het zeker een fascinerende plaats om te bezoeken. Wel even online tickets op voorhand kopen. Vanaf Konjic niet de gps maar wel de bordjes volgen, zodat je aan de juiste kant van de militaire basis uitkomt.
