Iedereen kent wel het beklijvende beeldhouwwerk van Käthe Kollwitz op het Duits Kerkhof in Vladso met de eenvoudige maar voor de hand sprekende naam ‘het treurend echtpaar’. Tja, een beeld dat zo een intens verdriet om een overleden kind weergeeft, heeft inderdaad geen gesofisticeerde naam nodig. Eenvoud siert en raakt de meest gevoelige snaar.
Het beeld heeft ons al lang geïntrigeerd. Kijkend naar deze vader en moeder op het immer desolate Duitse kerkhof in het Praetbos, word je onmiddellijk overspoeld door een verdriet dat door merg en been snijdt. Het verdriet om het verlies van een geliefde is zo universeel en zo ook zijn de beelden; ongeacht tot wiens kamp de gesneuvelde behoorde. Steeds weer gonst de songtest van het John Farnham’s song in ons hoofd: We’re all someone’s daughter – We’re all someone’s son – How long can we look at each other – Down the barrel of a gun?.
Op een zonnige zondag in juli, geraakten we eindelijk ook in Koekelare waar het Belgische museum over de getormenteerde kunstenares een onderdak vindt in de oude gebouwen van brouwerij Couckelaere.
In dit museum worden voornamelijk houtskooltekeningen getoond. De ene al wat grauwer dan de andere. Kollwitz schuwt geen enkele soort van verdriet. Dat hoeft ook niet. Het zou ook raar zijn mochten we er vrolijken en kleurrijke tekeningen gevonden hadden.
We lezen op de verschillende pancartes ook het leven van de gesneuvelde zoon Peter Kollwitz. Zoals bij elk verhaal van een gesneuvelde, grijpt dit ons aan. 18 jaar. Veel te jong. Zonder dat ze het beseffen, geven we onze gastjes in het voorbijgaan eens een dikke knuffel. We beseffen dat we van geluk mogen spreken om nu in (relatieve) vrede te leven en niet toen, in volle oorlog.
De creaties van Kollwitz die we te zien krijgen, of het nu op papier of in steen is, zijn enkel een poging geweest om haar verdriet een plaats te geven; als dat al mogelijk zou zijn.
Nu, het moet gezegd, we kwamen niet verslagen het museum buiten. Ergens is het ook mooi. Door haar artistieke talenten is deze vrouw er in geslaagd om de herinneringen aan haar zoon zoveel decennia later nog levend te houden.
Zo is er uit het ergste wat een ouder kan meemaken, toch iets goeds gekomen…
Om wat te bekomen van het verhaal van Käthe Kollwitz, kan je op dezelfde site een tweede museum bezoeken; het Fransmansmuseum.
In dit recent vernieuwde museum wordt het zeer interessante verhaal verteld van de Belgische seizoenarbeiders die in de jaren 60 van de vorige eeuw naar Frankrijk trokken om daar vooral in de suikerbietencampagne te werken.
Het verhaal van de Godverdommes wordt heel bevattelijk weergegeven. Vergeet wel niet om bij het kopen van het ticketje ook de audiogids te vragen. Deze wordt blijkbaar niet automatisch meegegeven, maar heb je echt wel nodig om het verhaal mee te krijgen. Zeker in de eerste ruimte van het museum word je overspoeld met leuke verhalen die het museum echt de moeite maken. Tijdens het horen van de verhalen zie je de noeste arbeiders met gekloofde handen en voeten op hun fiets richting Frankrijk rijden. Je wilt zelfs als het ware hun plunjezak van ze overnemen. Zo diep word je in hun verhaal meegetrokken. Zo hebben we het graag !
Je krijgt het verhaal zowel over de seizoenarbeid, als over het dagelijks leven van de arbeider, als de verhouding van deze mannen met het thuisfront.
Door dit museum krijgt het beeld van de Sjower dat hier bij ons in de buurt aan de E40 ter ere van deze arbeiders staat, een heel andere invulling.
Twee meer dan aardige musea waar je zeker eens naar toe moet.