Tja, wat doen we eigenlijk met ons kernafval? Wel, dat gingen we gaan bekijken bij Tabloo in Dessel…
nieuw nieuw nieuw
Geloof het of niet maar als er een nieuw museum of een nieuw supercool bezoekerscentrum in ons landje opent, dan maken wij een – spreekwoordelijk toch – vreugdedansje. Gelukkig misschien enkel spreekwoordelijk 😉 .
Een tijdje terug viel ons oog op een superduper, dan nog in opbouw zijnde, nieuw bezoekers- en ontmoetingscentrum Tabloo in Dessel. Dessel deed niet alleen een belletje rinkelen als locatie van Dé Kemping maar het is ook dé plek in België dat toch wel iets te maken heeft met ons radioactief afval.
En ja, daar gaat Tabloo over. Hoe cool en uniek is dit!
We hebben al veel musea bezocht, ook over wetenschappelijke onderwerpen. Maar een museum of centrum over radioactiviteit, en alles wat er bij komt kijken, zat er nog nooit bij. We zetten het meteen op de agenda!
Misschien ineens het einde verklappen, maar bij Tabloo hebben we zo véél geleerd over radioactiviteit, dat het eigenlijk een must zou moeten zijn voor iedereen.
werk van (heel) lange adem
De eerste vage plannen voor Tabloo dateren al in 2006 (!). Zoveel jaar later, en toch behoorlijk wat euro’s later, staat een gigantisch betonnen strak, indrukwekkend gebouw aan de rand van Dessel te blinken. Het ziet er dus best imposant uit. Maar eenmaal binnen viel onze mond echt open.
Waarom is er eigenlijk zo veel moeite, tijd, energie én geld in dit project gestoken? Het antwoord is eenvoudig. De lokale bevolking stond, om evidente redenen, niet echt te springen om radioactief afval in hun achtertuin geborgen te zien. Niras (de Nationale instelling voor radioactief afval en verrijkte splijtstoffen) had gelukkig snel door dat ze het niet zouden klaren zonder de betrokkenheid van de locals. Niet alleen werd geluisterd naar de verzuchtingen van deze lokale bevolking, maar werden zij via hun belangenverenigingen Stora en Mona heel nauw betrokken bij de vragen rond haalbaarheid en aanvaardbaarheid om op deze locatie in Dessel het radioactief afval te bergen. Zo was één van de eisen van de buren dat het bezoekerscentrum ook een ontmoetingscentrum zou worden. En zo geschiedde. De buurtbewoners kunnen dus niet alleen delen van Tabloo gebruiken als ontmoetingsplek mét bistro ;-), maar het toeristisch infopunt voor de streek vond er ook een plaatsje.
Met al die functies, is Tabloo een leuke levendige plek geworden, maar wij kwamen natuurlijk om meer te weten te komen over radioactiviteit.
op naar het uitzicht
We begonnen op de bovenste verdieping van het gebouw waar we op het buitenterras een uitzicht kregen over de – nu nog lege – site. Wat nu nog een lege grasvlakte is, krijgt binnen afzienbare tijd een andere functie. Dat kwamen we allemaal een verdieping lager te weten.
radioactiviteit
Ongelofelijk wat we er allemaal te zien en te horen kregen (want ja, er is een audiogids ! ). Van een overzicht van dagelijkse verrassende en vaak ongekende toepassingen van radioactiviteit, over de kleurrijke tabel van Mendeljev tot de effecten van zichtbare en onzichtbare straling. Van de Big Bang tot een lichtrijke voorstelling van de halveringstijd van chemische elementen. Veel te veel om op te noemen.
“Wist je trouwens dat er radioactiviteit gebruikt wordt om peperbolletjes langer te bewaren? “
en wat nu met het afval?
Natuurlijk werd ons ook uitgelegd hoe het nu eigenlijk zit met de verwerking van radioactief afval. Hoe gebeurt dat nu? For the record, het verwerkingsproces wordt op een prachtige en bijzonder duidelijke leuke manier uiteengezet. Terwijl we de ogen de kost gaven, kregen we het verhaal via de audiogids te horen. We konden zelfs steeds kiezen of we de ‘kinderversie’, dan wel de ‘grote mensenversie’ wilden horen. We luisterden eigenlijk naar beide en ze zijn echt alle twee heel goed!
Eenmaal we wisten hoe de berging gebeurd, kwamen we bij de vraag ‘ja maar, waar gaat dat afval dan uiteindelijk naar toe…’.
Dit is natuurlijk het verhaal van de site in Dessel. Interessant want radioactief afval wordt niet op eender welke manier geborgen. Als alles goed verloopt, zal hiervoor de grasvlakte die we eerder al vanop de hoogste verdieping zagen, gebruikt worden. Niet alleen kregen we een blik op de plannen voor deze site aangekaart, maar we werden eigenlijk ook uitgenodigd om mee na te denken. Best wel boeiend!
expo 2
Het laatste deel van de expo, is het toch een tikkeltje moeilijker. We moesten al onze wetenschappelijke bagage samenleggen, maar het verhaal van de BR2 onderzoeksreactor en diverse medische toepassingen… het blijft toch specialistenvoer. Wel mooi wat die knappe koppen toch kunnen verwezenlijken.
frisse neus
Na het bezoekerscentrum binnen, trokken we naar buiten om even de site zelf te verkennen. Deze site zal dus in de komende jaren nog een heel belangrijke invulling krijgen, namelijk de effectieve berging van het afval. Maar tot het zo ver is, kan je genieten van een wandeling in de natuur. Wel ‘in de natuur’ is misschien iets te veel gezegd. Er is wel natuur aan de ene kant , maar aan de andere is de locatie waar er op vandaag reeds afval wordt geborgen. En aan de prikkeldraad en ingangspoorten te zien, nemen ze dat daar toch best serieus (al een geluk 😉 ) .
Tijdens de wandeling kwamen we onder andere ook enkele gigantische testwanden voor de gebouwen voor de berging tegen. Best leuk om eens te zien.
Geen nood, ook aan de kleintjes is gedacht. Zij (en ook de tieners 😉 ) kunnen hun energie kwijt op de talrijke speeltoestellen.
Wat vonden de tieners ervan?
Fantastisch. Ok, toegegeven, het is wel een onderwerp waar zij heel erg in geïnteresseerd zijn. Maar toch bewonderenswaardig hoe zij al deze informatie steeds weer absorberen. Ja , is er veel te lezen, te horen, te zien en te doen; maar de tieners nemen er spontaan die zaken uit die zij interessant vinden. Net zoals wij grote mensen dus.
effe praktisch
💰: Een ticketje kost 8 EUR, tussen 12 en 25 jaar betaal je amper 6 EUR; tussen 6 en 12 nog slechts 4 EUR. Onder de 6 is de inkom gratis. Eerlijkheidshalve moeten we wel toegeven dat kinderen onder de 10 het misschien wel wat te moeilijk zullen vinden.
🎧: Er is een audiogids – dikke plus want hij is supergoed! je kan trouwens kiezen tussen de kinderversie en de grote mensenversie. Tijdens je bezoek kan je afwisselen tussen beide versies.
📍: Gravenstraat 3, 2480 Dessel
🅿️: Parkeren kan je gratis op de parking.
📆: het centrum is open tijdens de week en op zondag. Dus NIET op zaterdag!
⌛: Trek zeker een kleine 3 à 4 uur uit om de expo mét buitenwandeling te bekijken.
🍵: er is een bistro in het gebouw. En ja, ze verkopen er een biertje met de naam Dé Kemping 😉
🔎: meer info vind je op de site van de expo- klik hier